Walter Swennen

Over deze tentoonstelling

Elk jaar wijdt WIELS een grote tentoonstelling aan een toonaangevende Belgische kunstenaar. Walter Swennen, geboren in 1946 in Brussel (Vorst), is schilder. Net als anderen van zijn generatie benadert en verkent hij het medium opnieuw door principes uit andere disciplines toe te passen. Na zijn vroege activiteit als dichter in de jaren 60, en in de nasleep van de visueel reductieve conceptuele en fundamentele kunst, besluit Swennen in de vroege jaren 80 om de lyrische mogelijkheden van de schilderkunst te onderzoeken. Zijn vervolgens snel ontwikkelde oeuvre liet zich uitdrukkelijk niet kenmerken door de spontane of heroïsche beeldtaal van zijn neo-expressionistische tijdgenoten. In de terugblik wordt duidelijk dat Swennen bezig is aan een gestage verkenning van de specifieke problemen van de schilderkunst, met een voorliefde voor subtiele vormen van verzet, afwijking en relativering: zoals het marginale, het onzinnige, het understatement, de anticlimax en het tragikomische. Wie verder kijkt dan de schijnbaar naïeve uitvoering van zijn werk, ontdekt bovendien inspiratiebronnen zo divers als stripalbums, wereldliteratuur en -filosofie, tweetalige woordenboeken, reclameborden en kindertekeningen. Aangezien de schilderkunst in wezen stom is, vraagt Swennen minstens evenveel aandacht voor de complexe materiële achtergrond (die onkenbaar blijft) als de vertrouwde figuur op het voorplan.

De tentoonstelling So Far So Good herenigt een zorgvuldige selectie van zijn schilderijen van de vroege jaren 80 tot vandaag, evenals kleinere werken op papier en meer onconventionele dragers. Het is de meest uitgebreide presentatie van zijn oeuvre tot hiertoe, bestaande uit meer dan 130 werken geleend van 75 Europese publieke en privécollecties. Tussen de werken door verkent de tentoonstelling twee vragen die Swennen de voorbije drie decennia hebben gedreven, hoe verschillend zijn antwoorden ook zijn over die periode: wat te schilderen? En hoe?

Met dit tentoonstellingsproject, dat aanving in Culturgest Lissabon en waar curator Miguel Wandschneider op het werk sinds de jaren ’96 concentreerde, ligt de focus op zijn beginjaren als beeldend kunstenaar, met speciale aandacht voor zijn beginjaren rond 1980, toen hij afscheid nam van de poëzie en zich uitsluitend als schilder definieerde. Deze specifieke overgang werd, samen met veel andere feiten, dankzij een gezamenlijk nieuw en gedocumenteerd onderzoek in samenwerking met het collectief (SIC) in een tentoonstellings-begeleidende publicatie opgenomen.

In de titel So Far So Good klinkt Swennens alles-relativerende houding door, een karakteristiek dat hem wars van alle modes en dogma’s toont, terwijl hij met zijn indrukwekkende, compromisloze oeuvre een uitzonderlijke plaats onder kunstenaars inneemt. WIELS wenst dit oeuvre met deze tentoonstelling onder de publieke aandacht te brengen en het, ook internationaal, de waardering te geven die het verdient. De selectie van werken in WIELS begint bij de ‘geschreven’ schilderijen of ‘geschilderde geschriften’ en zijn officiële ‘aanvang’ van begin jaren ‘80 tot en met zijn huidige werk. In totaal zullen zo’n 130 werken te zien zijn, zowel schilderijen als tekeningen. De focus van de tentoonstelling ligt op het constante picturale onderzoek en experimenteren die Swennen over de decennia heen steeds weer compromisloos ondernam, met motieven, taal en tekens, met dragers, met penseelvoering, met technieken, met dragers, met zin en betekenis.... De opbouw van de tentoonstelling volgt de vrije associatieve en improviserende werkwijze van de kunstenaar, die geen klassieke opbouw volgens chronologie, inhoud, motief of stijlperiode volgt, maar eerder de tegendraadse schilderkunstige logica die Swennen tot één van de meest innovatieve schilders van vandaag maakt, in zijn volledig spectrum laat zien.

Curator: Dirk Snauwaert